کرونا ، پیشگیری بهتر از درمان

کرونا خانواده­ بزرگی از از ویروس­ها هستند. این خانواده ویروس می‌­توانند عامل سرماخوردگی معمولی تا بیماری­های شدید­تری همچون سارس، مرس و کووید19 باشند. کرونا ویروس­ها اولین بار در سال 1965 کشف شد و چندین سال بر روی ان ویروس تحقیق انجام شد.

 این ویروس به طور طبیعی در پستانداران و پرندگان شیوع پیدا می­‌کند. همچنین چندین نوع منتقل شده به انسان نیز از این ویروس کشف شده است. آخرین و جدید­ترین نوع این ویروس در دسامبر 2019 در شهر ووهان چین متولد شد. این ویروس تازه متولد شده را کووید 19 یا به طور معمول کرونا می­‌نامند. کرونا  واژه­ای  یونانی است و در لغت به معنای تاج یا هاله است. این نام به سطح بزرگ و پیازدار ویروس در میکروسکوپ­‌های الکترونیکی دارد.

آیا از کرونا بترسیم؟

دیگر اعضای خانواده کرونا در سال­های پیش افرادی را مبتلا کرده و قربانی­هایی را نیز گرفته‌­اند. برای مثال سارس 8096 نفر مبتلا و 774 نفر مرگ و مرس نیز 2494 نفر مبتلا و 912 نفر مرگ در پی داشته اند که هر کدام به ترتیب 6/9% و 37% مرگ و میر داشته­اند. اما کرونای جدید یا کووید 19 تاکنون(26 اسفند) 168000 نفر مبتلا و 6600 نفر قربانی داشته است. لذا آمار مرگ و میر این بیماری 4% است.

همانطور که از آمار پیداست، مرگ و میر این بیماری نسبت به دیگر خانواده­ این بیماری کمتر است. اما شیوع آن فوق العاده بیشتر است. شیوع بسیار بالا با درصد مرگ و میر پایین باعث شده تا تعداد قربانی­‌های کویید 19 بسیار بیشتر از بیماری­هایی همچون سارس و مرس باشد.

این بیماری افراد بسیار زیادی را در سراسر دنیا درگیر می­‌کند. این موضوع باعث شده تا تجهیزات و نیرو­های بسیار زیادی لازم باشد تا از این افراد مراقبت و نگهداری شود. لذا هزینه مالی و جانی زیادی برای مواجهه با این بیماری لازم است. می­توان مقابله با کرونا را به دو فاز پیشگیری از مبتلا شدن و روند درمان مبتلا شدگان تقسیم کرد. که هر کدام اقدامات مختص خود را نیاز دارند. همچنین این اقدامات هزینه­­ های جانی و مالی زیادی در پی خواهد داشت.

موضوعی که بیماری کرونا را ترسناک می­‌کند، همین موضوع است. بسیاری از دولت­ها توانایی صرف این هزینه­‌ها را ندارند و در نتیجه این بیماری ممکن است قربانی­های فراوانی در اقصی نقاط جهان بگیرد. البته باید به این نکته توجه داشت هر فرد می­‌تواند با رعایت تمامی نکات پیشگیری، احتمال ابتلای خود را در پایین ­ترین سطح حفظ کند تا به مرور جامعه نسبت به این بیماری ایمن شود. برای این پیشگیری لازم است تا راه ­های ابتلا را به خوبی بشناسیم.

پیشگیری بهترین راه مقابله

همانطور که مشاهده کردید سرعت شیوع این بیماری به شدت بالاست. این سرعت بالا ناشی از راه­های انتقال گسترده و ساده­ این بیماری است. لذا پیشگیری بهترین و سخت ترین راه مقابله با این بیماری است. برای پیشگیری هر چه بهتر ابتدا به بررسی راه­های انتقال این بیماری و علائم فرد مبتلا شده می­‌پردازیم:

راه­ های انتقال کرونا

نتایج پژوهش های علمی نشان میدهد اصلی ترین راه انتقال ویروس کرونا، انتقال فرد به فرد است که از طریق تماس” یا “قطره” صورت می گیرد. در حالت “تماسی”، رعایت نکردن فاصله ۱ تا ۲ متری با فرد بیمار، سبب انتقال می شود. همچنین قطرات ناشی از بازدم، سرفه، عطسه یا صحبت کردن فرد بیمار، می تواند موجب انتقال بیماری از طریق “قطره”، شود.

هنوز پاسخ قطعی در خصوص انتقال بیماری از طریق ذرات هوا (آئروسل) وجود ندارد. اما ویروس می تواند با ذرات بسیار ریز معلق در هوا ترکیب و موجب تشکیل آئروسل شود. آئروسل های حامل ویروس که در هوا شناورند می‌­توانند در اثر استنشاق باعث بروز بیماری شوند. لازم به ذکر است در بعضی از موارد در ادرار و مدفوع بیماران نیز ویروس مشاهده شده است. لذا حفظ بهداشت نیز کمک بسیاری در جهت جلوگیری از ابتلا خواهد کرد.

علائم کرونا

با توجه به نوع کروناویروس، علائم می‌تواند از نشانه‌های سرماخوردگی عادی تا تب، سرفه، تنگی نفس و مشکلات حاد تنفسی باشد. همچنین بیمار ممکن است سرفه‌های چند روزه ظاهراً بدون دلیل نیز داشته باشد. کروناویروس مرس، برخلاف سارس، نه تنها دستگاه تنفس بلکه ارگان‌های حیاتی دیگر بدن مثل کلیه و کبد را نیز درگیر می‌کند. در موارد حاد مشکلات گوارشی نظیر اسهال، نارسایی حاد تنفسی، اختلالات انعقادی خون و نارسایی کلیه نیز گزارش شده‌است که این مورد می‌تواند بیمار را به همودیالیز نیازمند کند.

علائم کرونا ویروس جدید که منجر به بیماری کویید 19 می شود، معمولاً چند روز پس از آلوده شدن فرد به ویروس شروع می شود. اما در بعضی افراد ممکن است علائم کمی دیرتر ظاهر شوند. براساس آمار ها و تحقیقات انجام شده علائم می توانند شامل : تب (در8/43 درصد افراد هنگام پذیرش و 7/88 درصد افراد هنگام بستری) ، سرفه خشک (در 8/67 درصد موارد)، اختلال تنفسی ، احساس خستگی و درد عضلانی (در 11 تا 14% موارد)، اسهال (در 3.8 درصد موارد) باشند.

به طور متوسط دوره نهفتگی علائم، چهار روز بوده است. کدورت یا اصطلاحا Ground-glass opacity در CT scan قفسه سینه، در 4/56 درصد موارد دیده شده‌است. 9/17 درصد از بیماران با بیماری غیر شدید و 9/2 درصد از بیماران با علائم شدید، هیچگونه مشکلی را در رادیولوژی یا CT اسکن خود نشان ندادند. لنفوسیتوپنی یا کاهش تعداد لنفوسیت‌های در گردش خون در 2/83 درصد افراد در هنگام پذیرش، مشاهده شد.

برخی از افراد هیچ علامتی ندارند ، یا فقط علائم خفیف دارند. اما در افراد دیگر، COVID-19 می تواند منجر به مشکلات جدی مانند ذات الریه ، عدم دریافت اکسیژن کافی و حتی مرگ شود. این نشانه ها بیشتر در افرادی که مشکلات زمینه ای دیگری دارند ، دیده می شود.

راه­های پیشگیری کرونا

حال که راه­های انتقال این بیماری را شناختیم، می­توانیم راه­های پیشگیری از ابتلا به این بیماری را نیز بررسی کنیم. همانطور که مشاهده کردید این بیماری از راه تنفس وارد بدن می­شود. بنابراین اولین راه پیشگیری، جلوگیری از ورود ویروس از ورودی­های بدن، از جمله بینی، دهان، چشم و گوش است. لذا لازم است تا از تجهیزات حفاظتی در جهت جلوگیری از ورود ویروس استفاده کنیم.

موضوعی که باعث نگرانی است، عمر بالای این ویروس است. این ویروس بر روی سطوح پارچه‌­ای و دست انسان تا 4 تا 12 ساعت و بر سطوح صاف و استیل تا چندین روز زنده باقی می‌­ماند. همچنین همانطور که اشاره شد این ویروس سنگین است و در هوا معلق نمی‌­ماند و بر روی سطوح می­‌نشیند.

 همچنین فرد بیمار بین 2 تا 14 روز دوره نهفتگی طی می­‌کند و همین موضوع باعث می­شود در این زمان بدون این که هیچ علامتی از بیماری داشته باشد، عامل انتقال بیماری باشد. این موضوع نیز عامل دیگری در بالا بودن شیوع بیماری است.

تجهیزات حفاظتی

این تجهیزات حفاظتی شامل ماسک هاب معمولی در شرایط عمومی و ماسک های N95 برای محیط های پرخطر درمانی به منظور جلوگیری از ورود ویروس از بینی و دهان در هنگام تنفس و عینک برای محافظت از چشم و دستکش برای جلوگیری از آلوده شدن دست به ویروس، می‌­باشد. این تجهیزات در ZONE های خطر متفاوتی بکارگرفته می­‌شوند و استفاده کلیه آن­ها برای فردی ضروری است که مستقیما با بیمار کرونایی در ارتباط است.

اما موضوع اینجاست که شما نمی­دانید در مترو، خیابان، فروشگاه و … مستقیما با فرد مبتلا در ارتباط هستید یا خیر. بنابراین استفاده از این تجهیزات برای عموم تا حد امکان ضروری است. از طرف دیگر در صورت استفاده­ی عموم مردم از این تجهیزات، ویروس از فرد مبتلا نیز به محیط و افراد سالم منتقل نمی­‌شود. پس پیشنهاد می­شود از ماسک و دستکش در هر مکان زمانی استفاده شود.

با چه موادی ضد عفونی کنیم؟

همانطور که در بالا اشاره شد، عاملی که می­توان گفت عامل اصلی شیوع بالای این بیماری است، طول عمر بالای این ویروس است. که بر سطوح مختلف از چند ساعت تا چند روز زنده می­‌ماند. بنابراین یکی دیگر از راه­های پیشگیری ضدعفونی کردن تمامی سطوح از دست گرفته تا تلفن همراه و … است. تمامی سطوحی که  دست انسان با آن در تماس است ( دستگیره اتومبیل و در، شیر­های دستشویی و …) نیاز به ضد عفونی دارد.

عملیات ضد عفونی با مواد گوناگونی امکان پذیر است. اما الکل طبی با خلوص 70% و آب و صابون بهترین مواد برای ضد عفونی کردن هستند. البته مواد دیگری همچون ترکیب آب و وایتکس، آب و سرکه و الکل صنعتی با درصد­های متفاوت نیز می­‌تواند موثر باشد. لازم به ذکر است این مواد( با توجه به درصد خلوص) باید زمانی را از چند دقیقه تا چند ساعت بر روی سطوح باقی بمانند.

بنابراین پیشنهاد می­شود به صورت تناوبی هر چند ساعت یکبار دست­های خود را با آب و صابون به مدت 20 ثانیه (حتی اگر در خانه هستید) بشویید. همچنین سطوح مختلف خانه را از تلفن همراه تا دکمه­‌های آسانسور هر روز با محلول­های مذکور ضد عفونی کرد.

باید توجه داشت موارد مذکور در بالا تنها احتمال ابتلا را کم می­کند و هیچکدام قطعی نیست. قرنطینه در خانه راهی است که احتمال ابتلا به بیماری را تا حد بسیار زیادی کاهش می‌دهد. در صورت ماندن در خانه شما خود را کمتر در معرض عوامل خطرناک قرار می­‌دهید و این روش بهترین و موثر ترین راه پیشگیری از ابتلا به بیماری است.

درمان کرونا

اگرچه تلاش‌های بسیاری برای تولید واکسن این ویروس انجام شده‌است، اما هنوز واکسن یا داروی مخصوصِ ضدِ ویروسی برای ریشه‌کن کردن؛ درمان قطعی، جلوگیری یا مقابله با عفونت‌های ناشی از کروناویروس به‌طور عام وجود ندارد. کشور­های بسیار زیادی در حال تحقیق و پژوهش در جهت کشف درمان قطعی یا ساخت واکسن هستند. اما به دلیل ناشناخته بودن ویروس فرآیند زمانبری خواهد بود.

در حال حاضر داروهایی وجود دارد که به صورت حمایتی عمل کرده و به دستگاه ایمنی کمک می­‌کنند تا از عفونت ریه که در این بیماری شایع و عامل اصلی مرگ است جلوگیری کند. بعضی از این داروها عضو خانواده داروهای بیماری ایدز است.

با توجه به اینکه در حال حاضر تقریبا همه­ دنیا درگیر این بیماری هستند. هر کشور تلاش دارد داروی مورد نیاز بیماران خود را تامین کند. همین موضوع باعث شده تا دارو­های این بیماری به راحتی در دسترس نباشد. البته تحریم‌­ها در بعضی از کشور­ها همچون ایران نیز باعث کمبود دارو شده است. اما خوشبختانه جدیدا در ایران داروی ترکیبی ساخته شده است که می­تواند سرعت درمان بیمار کرونایی را بالا ببرد و زمان بستری در بیمارستان را کاهش دهد. لازم به ذکر است این دارو درمان قطعی نیست و تنها روند درمان بیمار را تسریع می­بخشد.

کرونا برای چه کسانی خطرناک است؟

دقیق­ترین آماری که از سن بیماران وجود دارد مربوط به بیماران چینی است. در چین که کشور توسعه یافته­ای است 14.8 درصد از کل افراد 80 سال به بالا، 8% افراد 70 تا 79 سال، 3.6 درصد افراد 60 تا 69 سال، 1.3 درصد افراد 50 تا 59 سال، 0.4% افراد 40 تا 49 سال و 0.2 % فوت کرده­اند. هیچ مورد فوتی برای کودکان زیر 9 سال نیز ثبت نشده است.

نرخ مرگ و میر در مردان 2.8% و در زنان 1.7 درصد است. نرخ مرگ و میر برای افرادی که بیماری قلب و عروقی دارند 10.5%، افراد دیابتی 7.3%، افراد مبتلا به فشار خون 6% و افراد سرطانی 5.6% ثبت شده است. همچنین 0.9% افراد مبتلا به کرونا که هیچ گونه بیماری زمین‌ه­ای نیز نداشته‌ جان خود را از دست داده­‌اند.

این موضوع نشان می­دهد این بیماری بیشتر قربانیان خود را از افراد با سنین بالا با بیماری­های زمینه­ای می­‌گیرد. اما این آمار مربوط به کشور چین بوده است و این آمار ممکن است در کشور­های گوناگون با توجه به خصوصیات ژنی افراد آن کشور و خدمات ارائه در آن کشور تغییر کند. لذا نمی­توان تنها به این آمار متکی بود و انجام اعمال پیشگیرانه برای عموم مردم الزامی است.

کرونا در چه مناطقی در کمین است؟

طبق تحقیقات و داده کاوی که در اطلاعاتی که از بیماران کرونایی در تهران گرفته شده، انجام شده، 3 منطقه پر خطر از لحاظ ابتلا به کرونا؛ بیمارستان، سوپر مارکت و پمپ بنزین بوده است. در این مناطق باید تدابیر حفاظتی در جهت جلوگیری از ابتلا بیش از مناطق دیگر اجرایی شود.

بیمارستان و سوپر مارکت

بدیهی است بیمارستان اصلی ترین محل شیوع کرونا است و طبق تحقیقات تقریبا 40% افراد در بیمارستان به کرونا مبتلا می‌­شوند. لذا کادر بیمارستانی(دکتر، پرستار، خدمات و …) و همراهان بیمار افرادی هستند که بسیار در معرض خطر ابتلا هستند. تعداد شهیدان مدافع سلامت نیز حاکی از این موضوع است.

پر واضح است که حتی در صورت در خانه ماندن نیز نیاز است تا مایحتاج و اقلام ضروری از فروشگاه­های مربوطه تهیه شود. خرید باید بر عهده­ی فردی باشد که سن کمتری دارد و بیماری زمینه­ای نیز نداشته باشد. این فرد با حفظ تمامی نکات حفاظتی و بهداشتی از جمله استفاده از ماسک، دستکش و مواد ضد عفونی کننده در زمانی که فروشگاه­ها خلوت هستند، اقدام به خرید کند. همچنین در طول خرید سعی کند کمترین سطح را لمس کند و به هیچ وجه دست به چشم،بینی، دهان و گوش خود نزند.

فاز بعدی رعایت نکات بهداشتی در خرید زمانی آغاز می­شود که خرید­ها به خانه می­رسد. بهتر است در صورت امکان اقلام خریداری شده تا حداقل دو روز در مکانی که دمای پایینی ندارد باقی بماند. سپس هرکدام از اقلام با محلول الکل یا آب صابون به مدت چند دقیقه ضد عفونی شوند. موادی مانند گوشت و نان که امکان شستشوی آن­ها نیست باید قبل از مصرف به خوبی گرما داده شوند.

لازم به ذکر است فردی که از خانه خارج شده و وسایل همراهش( کارت بانکی، کلید، سوییچ و…)، پس از ورود به خانه به صورت کامل ضدعفونی شوند. لباس­های این فرد نیز به مدت چند ساعت در فضای باز گذاشته شود.

مقابله با کرونا در پمپ بنزین

پمپ بنزین به عنوان دیگر مکان خطرناک از لحاظ ابتلای کرونا، مکانی است که در آن سوخت اتومبیل به مردم ارائه می‌­شود. سوخت اتومبیل را نیز می­توان جز اقلام ضروری زندگی دانست. زیرا فرد برای خرید و رفتن به فروشگاه و یا محل کار نیاز به خودرو دارد. همچنین با خطر بالای حمل و نقل عمومی، استفاده از خودروی شخصی و به تبع آن سوخت­گیری افزایش یافته است.

پیرامون بهداشت در پمپ بنزین می توانید محتواهای بهداشت در جایگاه سوخت ، مهم اما در حاشیه و جایگاه سوخت آلوده تر از سرویس بهداشتی را در لینک مربوطه به طور کامل مطالعه نمایید. بنابراین همانند سوپر مارکت و بیمارستان نیازمند رفتار بهداشتی مخصوص خود است. اولین قدم این است تا جایی که ممکن است تردد را کم کرد که تعداد دفعات سوخت­گیری کاهش یابد.

در هنگام ورود به پمپ بنزین، کلیه شیشه­‌های ماشین بالا باشد و تنها راننده در خودرو حضور داشته باشد. سوخت­گیری بهتر است در زمان خلوتی جایگاه انجام گیرد. لازم است در هنگام سوخت گیری الکل برای ضدعفونی همراه داشته باشید.

 بهتر است از ماشین پیاده نشده و سوخت گیری توسط اپراتور انجام شود، کمی از شیشه را پایین داده و کارت اعتباری را برای پرداخت هزینه در اختیار اپراتور قرار داده و سپس آن را ضدعفونی کنید. در بعضی از خودرو­ها که باک تنها با سوییچ باز می­شود، بهتر است سوییچ را از ریموت دزد گیر و … جدا کرد و در اختیار اپراتور قرار داد تا ضدعفونی کردن آن راحت­تر باشد.

در صورتی که سوخت­گیری توسط اپراتور انجام نمی­شود، راننده مجبور است از خودرو پیاده شده و با تجهیزات محافظتی کامل از جمله ماسک و دستکش عملیات سوخت­گیری را انجام ­دهد. راننده در طول فرآیند سوخت­گیری باید کمترین سطوح ممکن را لمس کند.

همچنین در پایان سوخت گیری و زمانی که راننده وارد خودرو می­شد، در صورت خلوت بودن جایگاه و زمان کافی داشتن، لازم است کلیه تجهیزات را با الکل ضدعفونی شود و دستکش نیز تعویض گردد. در غیر این صورت تنها سوییچ و دستان ضدعفونی و دستکش تعویض گردد و باقی لوازمی که لمس شده در پلاستیکی در بسته قرار داده شود. تا در زمان مناسب ضد عفونی شود.