احداث جایگاه سوخت یکی از پویاترین کسب و کارها در دنیای ماشینی شده است. در دورانی هستیم که هر روز بر تعداد خودروها و ابعاد جادهها و فضاهای شهری افزوده میشود. بنابراین نیاز به احداث جایگاههای جدید سوختگیری وسایل نقلیه از الزامات است. اما شرایط احداث جایگاه سوخت تابع شرایط و قوانین خاصی است که لازم است تا قبل از اقدام برای سرمایه گذاری حتماً از آنها اطلاع داشته باشید.
جایگاه سوخت یک مکان تجاری است که قرار است برای خدمات توده مردم بهرهبرداری شود. اما در این مکان تجاری کالایی بسیار خطرناک فروخته میشود که مستعد ایجاد حریق و انفجار است. در هر جایگاه سوخت همه روزه هزاران لیتر انواع سوخت جابجا میشود و صدها نفر با انواع خودروها در این مکان حاضر میشوند.
شرایطی که باعث شده تا در احداث جایگاه سوخت ملاحظات فنی، معماری و قوانین معینی اعمال شود. در این مقاله نوشته شده از تیم کارشناسی گروه اینرژی مرحله به مرحله به تمام ملاحظات فنی و قانونی شرایط احداث جایگاه سوخت میپردازیم.
هر جایگاه سوخت با در نظر گرفتن استانداردهای جامع مانند EN، ANSI، NFPA و… ساخته میشود. در الزامات حقوقی و تخصصی ایران نیز تمامی دستورالعملها مطابق با همین استانداردهای احداث جایگاه سوخت پیش بینی شده است که در ادامه مطلب به تمامی آنها اشاره میکنیم.
شرایط حقوقی و تعهدات شخصی جایگاه دار
جایگاه سوخت که در اصطلاح عامیانه با عنوان پمپ بنزین میشناسیم، یک مکان تجاری است که با هدف خرده فروشی در سطح شهرها و جادهها دایر میشود. لذا هر جایگاه سوخت عملاً یک کسب و کار تجاری شده است که زیر نظر مدیریت شخصی یا نهاد حقوقی اداره میشود. شخص جایگاه دار مسئول تمامی جریانهای حقوقی و فنی جایگاه سوخت است.
همچنین این فرد با سرمایهگذاری به جهت کسب درامد، شغل جایگاه سوخت را انتخاب کرده است. از آنجا که جایگاه سوخت از مکانهای استراتژیک، امنیتی و در عین حال کاملاً درگیر با توده مردم است، قانونگذار برای افرادی که مایل به سرمایه گذاری هستند، الزامات حقوقی و تعهدات ویژه پیش بینی کرده است. این شرایط حقوقی به قرار زیر هستند.
- اشخاص حقیقی باید تابعیت جمهوری اسلامی ایران را داشته باشند.
- تدین به دین مبین اسلام و یا یکی از ادیان رسمی کشور داشته باشد.
- عدم سوء پیشینه در محاکم قضایی و انتظامی
- عدم اشتهار در فساد اخلاقی و یا مالی
- عدم اعتیاد به مواد مخدر
علاوه بر موارد ذکر شده در صورتی که شرایط یکسان باشد، وابستگان درجه اول خانواده معظم شهدا، جانبازان، آزادگان و ایثارگران در اولویت قرار دارند.
الزامات حقوقی احداث جایگاه سوخت
جایگاه سوخت با در نظر گرفتن توزیع هر نوع سوخت از مکانهای تجاری حساس است. این مکان چه از نظر ایمنی و یا امنیتی و حتی تامین نیاز جاری مردم در شرایط خاص و استراتژیک قرار دارد. هر جایگاه باید شرایط کاملاً امن برای حضور تعداد زیاد خودروها آنهم در هر ساعت شبانه روز را فراهم کند.
برای اطمینان از احداث جایگاه سوخت کاملا ایمن و مناسب حضور خودروها برخی الزامات تخصصی و فنی پیش بینی شده است که تحت عنوان الزامات حقوقی احداث جایگاه سوخت بررسی میشوند. این الزامات به قرار زیر هستند.
- ارائه سند ثبتی زمین جایگاه سوخت یا مجوز قانونی استفاده از زمین که توسط یکی از ادارات ثبت اسناد، شهرداریها، وزارت مسکن و شهرسازی، منابع طبیعی و یا سازمان اوقاف صادر شده باشد. همچنین ارائه سرقفلی از سازمان پایانهها برای احداث جایگاه درون پایانه الزامی است.
- تعهد محضری مبنی بر عدم اعتراض نسبت به کمبود درآمد ناشی از فروش فرآوردههای نفتی. همچنین لازم است تا تعهدی مبنی بر ارائه سند قطعی زمین صادر شود.
- ارائه پاسخ استعلام از ادارات و سازمانهای ذیربط مانند شهرداریها برای احداث جایگاههای شهری و سازمان راه و ترابری (سازمان پایانهها) برای جایگاههای خارج از شهر
- واریز مبلغ ۲۰ میلیون ریال به عنوان سپرده حسن انجام کار
مسیر قانونی پس از ارائه مدارک
پس از تقاضای فرد برای احداث جایگاه سوخت و ارائه مدارک مراحل قانونی، بررسی شرایط احداث جایگاه سوخت آغاز میشود. اگر مدارک و مستندات فرد مورد تایید مراجع ذیربط قرار بگیرد، مجوز احداث جایگاه سوخت به نام فرد صادر میشود.
این مجوز به نام فرد متقاضی صادر شده است و تا پس از پایان مراحل ساخت و آغاز بهره برداری حق انتقال آن به غیر تحت هر عنوان اعم از فروش، وکالت، شراکت، هبه و… وجود ندارد. همچنین مدت زمان اعتبار این مجوز برای آغاز مراحل ساخت جایگاه سوخت حداکثر ۶ ماه پس از صدور آن است.
اما در صورتی که فرد در این مدت اقدامی برای احداث جایگاه نکرده باشد، حداکثر برای یک بار آن هم به مدت شش ماه میتواند اعتبار مجوز احداث جایگاه سوخت را تمدید نماید. از طرفی مجوز احداث جایگاه سوخت برای آغاز مراحل ساخت تا لحظه بهرهبرداری صادر شده است.
برای آغاز به کار جایگاه سوخت مجوز دیگری صادر میشود که قاعدتاً لازم است تا در ابتدای بهرهبرداری مراحل قانونی آن طی شود. چگونگی طراحی جایگاه سوخت و قرار دادن سکوها طبق ملاحظات فنی و براساس آیین نامهها اجرا میشود. اما صاحب جایگاه میتواند به دلخواه خود ساختمان جایگاه را طراحی نماید. در ادامه مطلب به توضیحات فنی از ملاحظات تخصصی طراحی جایگاه سوخت و جانمایی سکوها و… میپردازیم.
مدارک مورد نیاز جهت احداث جایگاه سوخت
متقاضیان احداث جایگاه سوخت در دو دسته افراد حقیقی و یا حقوقی قرار میگیرند. هر کدام از این متقاضیان موظف هستند تا برخی مدارک را برای طی شدن مراحل قانونی صدور مجوز احداث جایگاه سوخت ارائه نمایند.
مدارک مورد نیاز اشخاص حقیقی
- تصویر کارت پایان خدمت یا معافیت دائمی
- کپی و اصل سند ثبتی زمین یا مجوز معتبر صادر شده از ادارات و ارگانها جهت استفاده از زمینهای دولتی
- کروکی کامل و ثبت شده زمین پیشنهادی
- تکمیل فرم درخواست احداث جایگاه سوخت و ارائه تعهد نامه ثبتی
- ارائه مدارک معتبر موافقت سازمان حمل و نقل پایانهها برای متقاضیانی که جهت احداث جایگاه سوخت در محورهای مواصلاتی اقدام میکنند.
- فیش واریزی ۲۰ میلیون ریالی به عنوان سپرده حق انجام کار به حساب معرفی شده شرکت نفت
مدارک مورد نیاز اشخاص حقوقی
هر نوع تقاضای احداث جایگاه سوخت از جانب شرکتها، سازمانها و نهادهای دولتی و خصوصی و… در فهرست اشخاص حقوقی قرار میگیرند. این اشخاص نیز باید علاوه بر مدارک قید شده در اشخاص حقیقی، برخی دیگر از مدارک را ارائه نمایند.
- اساسنامه شرکت متقاضی
- آخرین صورتجلسه مجمع عمومی شرکت متقاضی
- آگهی کثیرالانتشار جهت اطلاع از تقاضای احداث جایگاه سوخت و ارائه مدارک مربوط به انتشار آن
- ارائه مدارک لازم آگهی کثیرالانتشار آخرین تغییرات شرکت
پس از ارائه این مدارک مراحل بررسی صلاحیت قانونی افراد حقیقی و حقوقی آغاز میشود. پس از این مرحله لازم است تا برای اخذ مجوز نهایی نقشههای فنی و عمرانی مربوط به احداث جایگاه نیز تهیه و ارائه شوند.
نقشههای لازم برای مجوز احداث جایگاه سوخت
هر جایگاه یک سایت کامل خرده فروشی انواع سوخت است که قرار است تا با رعایت تمام ملاحظات ایمنی برای استفاده صدها خودرو در هر ساعت از شبانه روز مورد استفاده قرار بگیرد. این سایت باید طبق اصول تخصصی ساخت جایگاههای سوختگیری طراحی شده باشد.
نقشههای لازم برای آغاز مراحل ساخت پس از ارائه مدارک حقوقی، تنظیم شده و به مراجع قانونی سپرده میشود. این نقشهها با تمام جزئیات به چگونگی مراحل ساخت و طراحی نهایی سازه جایگاه سوخت اشاره میکنند. نقشههای لازم برای صدور مجوز احداث جایگاه سوخت به قرار زیر هستند.
- نقشه جانمایی جایگاه و تمامی جزئیات اجرایی محوطه جایگاه
- نقشه P&ID جایگاه
- نقشه ایزومتریک لوله کشیهای توزیع سوخت جایگاه
- نقشه طبقه بندی مناطق پرخطر
- نقشه طراحی و نصب مخازن همراه با تمامی جزئیات فنی و تخصصی
- نقشه سیستم توزیع الکتریکی در کل جایگاه سوخت
- نقشه سیستم اعلان و اطفاء حریق با قید تمامی ملزومات
- نقشه سیستم اتصال زمین جایگاه
- نقشه سیستم قطع اضطراری جایگاه
الزامات حقوقی مجوز بهره برداری جایگاه سوخت
از لحاظ قانونی مجوز ساخت جایگاه سوخت متفاوت از مجوز بهرهبرداری از آن است. در بخشهای قبلی قید کردیم که مجوز ساخت تنها برای اجازه آغاز ساخت و احداث جایگاه است. این مجوز مسیر طی شده از آغاز تقاضا تا بررسی صلاحیتها و مدارک قانونی و همچنین بررسی نقشههای احداث جایگاه میباشد.
به محض پایان مراحل ساخت جایگاه برای آغاز بهره برداری آن به مجوز دیگری نیاز دارید. برای صدور مجوز بهره برداری نیز اشخاص حقیقی و حقوقی موظف به ارائه مدارک و اسنادی هستند. این مدارک به قرار زیر ارائه میشوند.
- ارائه برنامه جامع بازرسیهای کامل دورهای تجهیزات و محل جایگاه سوخت در مقاطع روزانه، هفتگی، ماهیانه، سه ماهه، شش ماهه و یکساله
- بررسی حسن اجرای نقشهها و رعایت تمام قوانین توسط سازنده جایگاه سوخت و ارائه اسناد مربوط به این بررسیها
- کنترل صحت عملکرد تمامی تجهیزات و تطبیق شرایط آنها با مستندات تایید شده شرکت نفت و ارائه مستندات اجرای تمامی این کنترلها
- انجام آزمایشهای مورد نیاز که توسط مراجع معتبر تنظیم شدهاند. لازم است تا برگه تایید انجام آزمایشها برای صدور مجوز بهرهبرداری صادر گردد.
پس از ارائه این مستندات که شامل تمامی مدارک، تاییدیهها و بازرسیها از انجام صحیح و طبق نقشه ساخت جایگاه و سالم بودن تجهیزات و رعایت تمامی قوانین میشود، مراحل قانونی صدور مجوز بهره برداری جایگاه سوخت ارائه میگردد. این مجوز برای آغاز به کار جایگاه به نام بهرهبردار صادر شده است.
آزمایشهای مورد نیاز صدور مجوز بهرهبرداری چه هستند؟
برای صدور مجوز بهره برداری جایگاه سوخت به مستندات انجام برخی آزمایشها نیاز دارید. تمامی این آزمایشها توسط شخص بهره بردار در محل جایگاه سوخت و زیر نظر مراجع ذیربط انجام میشود و اسناد مربوط به انجام آن برای ارائه به مراجع قانونی صادر خواهد شد. این آزمایشها به قرار زیر هستند.
- بررسی نصب صحیح و طبق نقشه تمامی تجهیزات
- بررسی نصب تمامی تابلوها، علائم راهنمایی و هشدار دهندهها طبق اسناد و نقشههای ارائه شده
- بررسی نصب اصولی و تست عملیاتی سیستم نشت یاب
- بررسی نصب اصولی و تست عملیاتی سیستم اعلان و اطفای حریق
- گزارش عملیاتی از درصد ریسک جایگاه
- بررسی نصب اصولی و تست عملیاتی سیستمهای قطع اضطراری جایگاه
- تست عملیاتی مخازن و لوله کشی فرآوردههای سوختی که شامل انواع مراحل آزمون هیدرواستاتیکی میشود.
- تست عملیاتی سیستم زمین جایگاه سوخت
مراحل قدم به قدم صدور مجوز احداث جایگاه سوخت
اگر برای احداث جایگاه سوخت اقدام میکنید، به انبوه مدارک و طی شدن مراحل متعدد نیاز دارید. در این مسیر لازم است تا مستندات خود را به چندین اداره و یا سازمان دولتی ارائه کنید. همچنین باید از چندین نهاد دولتی مجوزهای لازم را تهیه نمایید. طی شدن این پروسه گاها گیچ کننده است. در این بخش به تشریح مختصر و گام به گام از مراحل صدور مجوز احداث جایگاه سوخت میپردازیم.
- در اولین قدم فرد متقاضی اعم از اشخاص حقیقی و یا حقوقی باید به معاونت بازرگانی بخش فراوردههای نفتی منطقه مراجعه کرده و مراتب درخواست خود را اعلام نماید.
- در محل معاونت بازرگانی بخش فرآوردههای نفتی فرم درخواستی برای این منظور تهیه شده است که همراه مدارک به جهت آغاز به کار ارائه میگردد.
- پس از ارائه مدارک، این اسناد توسط معاونت بازرگانی بررسی میشوند.
- در صورتی که مدارک و اسناد فرد متقاضی مورد تایید اولیه معاونت بازرگانی قرار بگیرد، مرحله بازدید از زمین پیشنهادی توسط کارشناس فنی و ایمنی اداره بازرگانی شرکت فراوردههای نفتی انجام میشود.
- پس از تایید زمین، فرد متقاضی به شهرداری معرفی شده تا استعلامهای لازم جهت مدارک اسناد و جزئیات حقوقی زمین صورت بگیرد.
- در این مرحله وارد فاز طراحی و تهیه نقشههای اجرایی جایگاه سوخت زیر نظر و مسئولیت مهندسین مشاور مورد تایید سازمان نظام مهندسی اقدام میکنید. این نقشهها شامل تمامی بخشهای ساختمان، برق، مکانیک، ابزار دقیق و ملاحظات عمومی است. لازم است که در تهیه نقشهها تمامی استانداردهای شرکت نفت پوشش داده شود.
- نقشهها و مستندات تهیه شده از طراحی جایگاه سوخت را به مراجع قانونی برای بررسی نهایی توسط کارشناسان شرکت پخش فرآوردههای نفتی منطقه ارائه نمایید. پس از بررسی دقیق نقشهها و تایید نهایی مهندس و ایمنی منطقه پاسخ استعلام صادر شده و وارد فاز نهایی میشود.
- صدور مجوز احداث جایگاه سوخت به نام شخص حقیقی و یا حقوقی که برای مدت ۶ ماه اعتبار دارد و باید در این مدت مقدمات آغاز ساخت پروژهها را فراهم کنید.
- و یا در اطراف پیچهای تند جادههای بین شهری باشد.
ویژگیهای زمین مناسب احداث جایگاه سوخت
اگر چه این شما هستید که زمین پیشنهادی را معرفی کردهاید؛ اما نوع و اندازه جایگاه سوخت توسط شرکت پخش فرآوردههای نفتی تعیین میشود. کارشناسان شرکت پخش با توجه به موقعیت زمین و نیاز منطقه الگوی طراحی تا اندازه جایگاه را تعیین میکنند.
نوع جایگاه به نوع سوخت تحویلی اعم از بنزین، گازوئیل، CNG، اتاقکی و… مربوط است. برخی جایگاهها قابلیت تحویل چند نوع سوخت را دارند که برای طراحی آنها به جانمایی سکوهای مجزا و مستقل نیاز داریم. قاعدتاً با توجه به نوع سوخت تحویلی و همچنین نیاز منطقه برای احداث تعداد سکوها تصمیمگیری میشود.
از هر نوع زمین نمیتوانیم برای احداث جایگاه سوخت استفاده کنیم. زمین مورد نظر باید ویژگیهای خاصی داشته باشد که به طور تخصصی شامل موارد زیر میشوند.
- زمین پیشنهادی باید از مراکز صنعتی و یا واحدهای صنفی که در آنها کار گرم و یا شعله مستقیم وجود دارد، فاصله داشته باشد. مراکز صنعتی که در آنها جوشکاری، عملیات حرارتی مانند کوره نانوایی و… وجود دارد، از چنین فضاهایی هستند.
- حداقل یکی از خیابانها با دسترسی مستقیم به جایگاه قابلیت مانور نفتکش را داشته باشد.
- زمین پیشنهادی در حریم برق فشار قوی، لولههای انتقال گاز و یا خطوط راه آهن قرار نداشته باشد.
- زمین پیشنهادی نباید در حریم رودخانه باشد.
- زمین جایگاه سوخت نباید در محل تقاطعها
جایگاه سوخت کانتینری حمل و توزیع بنزین برند متافلز
جایگاه سوخت کانتینری متا فلز مخصوص حمل و توزیع گازوئیل
جایگاه سوخت کانتینری متافلز مخصوص حمل و توزیع گاز
خودرو سوخت رسان سیار شهری برند متافلز
هزینه احداث جایگاه سوخت
هزینه احداث جایگاه سوخت شامل مولفههای متعددی است. قاعدتاً خرید زمین مهمترین بخش از تقسیم بندی هزینهها است. اما در مراحل بعدی و با هزینههای متنوع دیگری مانند طراحی نقشههای مهندسی شده، خرید تجهیزات جایگاه سوخت، آماده سازی زمین، احداث ساختمان و زیرسازی نصب مخازن و لوله کشیها و… در فهرست هزینههای ساخت جایگاه سوخت قرار دارند.
اما در مرحله اخذ مجوز احداث جایگاه سوخت با هزینه خاصی مواجه نیستید. هزینه این مرحله یک مبلغ ۲۰ میلیون ریالی است که باید بابت حسن انجام کار به عنوان سپرده واریز کنید.
در حین مراحل اخذ مجوز باید مرحله طراحی جایگاه سوخت را بگذرانید. تنها در صورت کامل شدن فاز طراحی و ارائه مستندات کامل آن به شرکت پخش فرآوردههای نفتی میتوانید وارد مرحله اجرایی شوید. طراحی جایگاه سوخت خود به تنهایی شامل سه موضوع کلیدی معماری و عمران، بخشهای مکانیکی و برقی و همچنین سیستمهای ایمنی و حفاظت میشود.
هر کدام از این موضوعات شامل دستورالعملهای متنوع و تخصصی هستند که با دقت و جزئیات کامل در مراحل ساخت جایگاه سوخت مورد بررسی و طراحی کامل قرار میگیرند.
سلام وقت بخیر
ممنون از مطالب خوب تون
لطفا در مورد میزان سوددهی طرح حداقل هزینه و درآمد و سرمایه اولیه مورد نیاز نیز توضیح دهید.
با سپاس
الهام عزیز سلام
میزان سوددهی یک طرح احداث جایگاه سوخت بستگی به محل احداث جایگاه، تعداد سکوهای سوخت رسانی و میزان مخاطب و تقاضا بستگی دارد. برای اطلاع دقیقتر شما می توانید با کارشناسان فنی ما در این خصوص صحبت کرده و مشاوره بگیرید.
سلام هزینه ساخت یک جایگاه دوسکو چقدره. البته زمینشوداریم
دوست عزیز برای استعلام قیمت با کارشناسان فنی ما لطفا تماس بگیرید.
سلام،ضمن عرض وقت بخیر خدمت همه عزیزان،سوال بنده این هست که آیا تسهیلات هم به این کار تعلق می گیرد ؟یعنی صرف زمین داشتن می توان پمپ CNGاحداث کرد؟
سلام و وقت بخیر لطفا در این خصوص از ارگانهای مربوطه استعلام بگیرید.
سلام وقت بخیر متراژ حداقل زمین چقدر باید باشد
سپاس
با سلام و احترام.
برای احداث جایگاه حداقل یک فضای 15×10 متر نیاز می باشد.
بادورود
تمیمی هستم ازاستان خوزستان مزاحمتان شدم!
بندة زمین کشاورزی دارم درفاصلة۳۰ کیلومتری شهربرجادةاصلی و(آسفالت شدة) وواقع شدةدرمسیر بیش از 1۰شرکت بزرگ نفتی!
کةهیچگونة جایگاة سوخت رسانی درمنطقة وجود ندارد!
باتوجة بةتردد بسیارزیاد خودروهای سبک وسنگین کةبصورت شبانة روزی درمسیر درحال رفت وآمد هستن!
خودروهامجبورن فاصلة بیش از۱۲۰کیلومتری رفت وبرگشت تاشهرستان روطی کنند بخاطر پرکردن وزدن بنزین ویاگازوئیل روبرن و برگردن!
لذا ازاین بابت بندة قصدراةاندازی وتاسیس جایگاة دومنظورة بنزین وگازوئیل را درسردارم!
سئوال!؟
آیابةنظرتان فکروایدة خوب وکارآمدی هست وارزش سرمایةگذاری ونیزسوددهی خوبی باچنین اوصاف وتفاصیلی کةعرض کردم خدمت تونرو دارة؟!
ضمن سپاس وتشکر فراوان…🙏🌹
باسلام و خسته نباشید از اطلاعات تکمیلی و پرکاربرده شما لطفا کاتالوگ و راهنمایی کامل برای جایگاه سوخت رو ارسال نمایی باتشکر
درود بر شما امکان داره کاتالوگ یا مدارکی در خصوص پمپ های بنزین و گازوئیل و سی ان جی در دست داشته باشی برای اینجانب پست بفرمائید ممنون میشوم بزرگواران
با عرض سلام و احترام
در مورد پمپ های بنزین و گازوئیل و سی ان جی می توانید با شماره 09912055724 تماس گرفته و با دادن جزئیات به کارشناسان فنی، کاتالوگ محصول مناسب خود را دریافت نمایید.
با تشکر
باعرض سلام خدمت شما بزرگواران
عدلو هستم. فرزند شهید. شیراز هستم و چهل ساله و متاهل بسیار مشتاق در سرمایه گذاری در امر جایگاه سوخت هستم. ولی نصبت به تمام موارد بسیار بی اطلاع
ممنون میشم با با من در این امردر تماس باشید. مناسفانه با ایمیل و جیمیل کار نمیکنم