اندازه‌گیری دبی سیالات در شرایط مختلف و با اهداف گوناگون انجام می‌شود. برای این منظور نیز طیف گسترده‌ای از انواع فلومترها طراحی و توسعه پیدا کرده‌اند. در این میان لیتر شمار مکانیکی یکی از کاربردی‌ترین آنها محسوب می‌شود که مکانیزم کارکرد آن و حتی روش نمایش اعداد برای سنجش مقدار لیتر توسط المان‌های کاملاً مکانیکی انجام خواهد شد.
انواع لیتر شمار مکانیکی تجهیزاتی با طراحی ساده اما عملکرد دقیق و گسترده هستند که برای نصب در کنار بسیاری از تجهیزات و فرآیندها مانند جایگاه‌های پمپ بنزین و پمپ گازوئیل، محاسبه دبی روغن، سیالات متنوع نفتی، آب، سیالات شیمیایی در فرایندهای گوناگون صنعتی و حتی سیالات غذایی و دارویی و… کارایی دارند. از آنجا که المان نمایش این لیتر شمار از نوع مکانیکی است، گاهاً با عنوان لیتر شمار آنالوگ نیز معرفی شده است. کارکرد دقیق، طراحی جان سخت، سازگاری با انواع سیالات، قابلیت تکرارپذیری بالا در کنار مکانیزم ساده و خرابی‌های کم همگی ویژگی‌های لیتر شمار مکانیکی هستند. در این مقاله از گروه اینرژی قصد داریم تا به بررسی انواع لیتر شمار مکانیکی بپردازیم و از مکانیزم کار تا مشخصات فنی و نحوه عملکرد و همچنین نکاتی از راهنمای خرید لیتر شمار مکانیکی صحبت کنیم.
نحوه عملکرد لیتر شمار مکانیکی
لیتر شمار آنالوگی از نوع مکانیکی در دسته بندی فلو سنج‌های توربینی قرار دارند. نحوه عملکرد لیتر شمار مکانیکی بر اساس دبی حجمی سیال عبوری است. در بخش داخلی این دستگاه کوچک یک توربین با عملکرد مکانیکی قرار گرفته است. عبور سیال باعث چرخش این توربین خواهد شد. قاعدتاً با کم و یا زیاد شدن دبی سیال مقدار سرعت چرخش این توربین نیز تغییر می‌کند که معیار اصلی اندازه‌گیری دبی در لیتر شمار آنالوگی است.
روش مکانیکی ساده اما مؤثری برای نمایش مقدار دبی در این دستگاه طراحی شده است. این مکانیزم کاملاً مکانیکی است و به عنوان پیمانه لیتر شمار شناخته می‌شود. به شکلی که با توجه به نوع سیال و تعداد چرخش توربین مقدار دبی سیال را به لیتر اندازه‌گیری می‌کند و برای این کار یک سیستم عددی مکانیکی طراحی شده است. به این سیستم عددی مکانیکی اصطلاحاً کنتور شماره‌انداز لیتر شمار گفته می‌شود که به ازای هر لیتر یک عدد به این شماره انداز اضافه خواهد شد. برای این منظور از یک سیستم چرخ‌دنده ساده اما کارآمد استفاده شده است. هر کدام از شماره‌های صفحه عددی لیتر شمار مکانیکی دارای چرخ‌دنده‌ای است که به ترتیبی با دیگر شماره‌ها و البته پیمانه توربین در ارتباط است و مکانیزم اندازه‌گیری دبی انجام می‌شود.
انواع لیتر شمار مکانیکی
مکانیزم طراحی و شرایطی کاربرد لیتر شمار مکانیکی در تمامی مدل‌ها محصول تمامی برندها کم و بیش یکسان است. در همگی این لیتر شمارها از مکانیزم رقمی با گردونه‌های مکانیکی استفاده شده است. تفاوت در سازگاری با انواع سیالات و همچنین سایز آنها است. بر این اساس انواع لیتر شمار مکانیکی را به قرار زیر دسته بندی می‌کنیم.
لیتر شمار مکانیکی MG-84A گس پاسا
خرید کنید
پرفروش‌ترین‌ها
دسته بندی سایز لیتر شمار مکانیکی
انواع لیتر شمار آنالوگی را با توجه به سایز پورت‌های ورودی و خروجی آنها دسته بندی می‌کنند. لیتر شمارهای مکانیکی در کل ابزارهایی برای سنجش دبی‌های سنگین در سیستم‌های بزرگ نیستند. اصولاً مکانیزم طراحی آن بر پایه فلومترهای توربینی باعث شده تا در سطح دبی‌های کم از خطوط کوچک انتقال سیالات کارایی داشته باشند. لذا معمولاً این لیتر شمارها را در سایزهای ۱ و یا ۲ اینچی طراحی می‌کنند. سایزهای بزرگتر کمتر مورد توجه قرار دارند.
مقدار دبی عبور کرده کاملاً وابسته به سایز لیتر شمار است. به این ترتیب قاعدتاً ظرفیت دبی سنجی مدل‌های ۲ اینچی بسیار بالاتر از مدل‌های ۱ اینچی است. در سیستم نمایش رقم شمار دستگاه نیز این موضوع پیش بینی شده است. چرا که انواع این لیتر شمار را با تعداد رقم‌های گوناگون برای سنجش طیف وسیعی از دبی سیال طراحی می‌کنند.
دسته بندی لیتر شمار مکانیکی با توجه به نوع سیال
لیتر شمارهای مکانیکی کاملاً تخصصی برای انواع سیالات ساخته می‌شوند. اگر چه این لیتر شمارها برای اندازه‌گیری دبی هر نوع سیال آماده هستند؛ اما در کل روش طراحی و سازگاری آنها با توجه به نوع سیال متفاوت است. به این ترتیب لیتر شمار آنالوگی مخصوص سیالات نفتی، روغنی، شیمیایی و حتی آب و… طراحی شده است. در هنگام خرید لیتر شمار مکانیکی حتماً به این نکته توجه کنید که محصول پیش روی شما با کدام تیپ از سیالات سازگار است.
مکانیزم نمایش اعداد در لیتر شمار مکانیکی
هر لیتر شمار آنالوگی دارای ۲ ردیف رقم اندازه مکانیکی است که یکی برای اندازه‌گیری لیتر در هر بار مصرف دستگاه است و دومی برای اندازه‌گیری کل لیتر عبوری سیال تعبیه شده است.
نشانگر عددی مصرفی دستگاه در بخش بالایی تعبیه شده و معمولاً دارای ۴ رقم است. هر بار که سیال از داخل لیتر شمار عبور می‌کند، این نشانگر عددی فعال شده و مقدار لیتر عبوری را محاسبه خواهد کرد. در عین حال اهرمی برای صفر کردن این عدد شمار در بدنه دستگاه تعبیه شده است. اما لیتر شمارهای مکانیکی یک نشانگر عددی ۸ رقمی برای محاسبه کل لیتر عبوری را دارند. این نشانگر با ابعاد کوچکتر در بخش پایینی لیتر شمار تعبیه می‌شود و از امکان صفر شدن برخوردار نیست.
مشخصات فنی انواع لیتر شمار مکانیکی
این لیتر شمارها از مکانیزمی کاملاً مکانیکی و با بهره‌مندی از سیستم چرخ‌دنده رقم‌انداز طراحی شده‌اند. به این ترتیب از نظر فنی در سطح فلومترهای مکانیکی توربینی قرار می‌گیرند.
ظرفیت لیتر شمار این تجهیزات مکانیکی معمولاً کم است و با قابلیت اندازه‌گیری حداکثر ۱۲۰ لیتر در هر دقیقه طراحی می‌شوند. در عین حال برای کار در سیستم‌های معمول که تحت فشار نیستند، کارایی دارند و حداکثر ظرفیت مقدار فشار عبور سیال در آنها 3.5 بار است.
قطر دهانه از مهمترین مشخصات لیتر شمار آنالوگی است. این فاکتور بیانگر ظرفیت دستگاه برای عبور مقدار معینی از سیال است. بر این اساس انواع لیتر شمار مکانیکی در سایزهای ۱ و یا 2 اینچی طراحی شده است. تعداد رقم قابل شمارش نیز در مدل‌های گوناگون آن متفاوت است که معمولاً با طراحی رقم شمار با ۴ عدد در بخش مصرفی و رقم شمار با ۸ عدد در بخش کل سیال عبور کرده طراحی می‌شوند.
دقت محاسبه مهمترین نکته در مشخصات لیتر شمار مکانیکی است. اگر چه مکانیزم کارکرد مکانیکی باعث شده تا در کل دقت اندازه‌گیری این تجهیزات بسیار بالا نباشد؛ اما به هر حال به عنوان تجهیزات ابزار دقیق معرفی شده و معمولاً با قابلیت اندازه‌گیری با دقت 5± درصد طراحی می‌شوند. در نهایت نیز باید از قابلیت عبور انواع سیالات در بررسی مشخصات لیتر شمار مکانیکی صحبت کنیم. چرا که هر کدام از این لیتر شمارها با رویکرد تخصصی عبور سیال خاص طراحی شده‌اند.
راهنمای گام به گام انتخاب و خرید فلو سوئیچ
مطالعه کنید
پربازدیدترین
موارد استفاده از لیتر شمار مکانیکی
موارد مصرف این تجهیزات برای اندازه گیری لیتراژ در شرایط عادی و نه چندان حساس است و عموماً برای شرایط سیار و یا صرفاً یک نمایش لیتر استفاده می‌شوند. همه چیز در این لیتر شمارها با استفاده از المان‌های مکانیکی است. بنابراین از امکانات مانند پورت‌های ارتباطی با تجهیزات کنترلی و نمایشگرهای دیجیتالی و… برخوردار نیستند.کاربرد لیتر شمار مکانیکی بیشتر برای اندازه‌گیری سیالات مانند روغن‌ها، سیالات نفتی، آب و یا سیالات شیمیایی و با عملکردی دستی است.
نصب در جایگاه‌های پمپ بنزین شناخته شده‌ترین نوع کاربرد لیتر شمار مکانیکی است. اما این قطعه در شرایط مختلف و کاربردهای گوناگون استفاده شده است. مانند لیتر شمارهای مکانیکی مخصوص اندازه‌گیری آب و یا شیر که طراحی تخصصی و متفاوت از مدل‌های مناسب نفت و گاز دارند. اندازه‌گیری لیتراژ در شرایط سیار دیگر موارد استفاده از لیتر شمار آنالوگی است. برخی از این لیتر شمارها با قابلیت نصب شدن بر روی خطوط لوله و یا شیلنگ طراحی شده‌اند که در این صورت می‌توانیم از آنها در شرایط سیار نیز استفاده کنیم. طراحی ساده، قیمت ارزان، امکان اختلال بسیار کم، خرابی ناچیز و طول عمر بالا از جمله نکاتی است که باعث شده تا کاربرد لیتر شمار مکانیکی در بسیاری از فعالیت‌های صنعتی خصوصاً نصب در جایگاه پمپ بنزین و یا گازوئیل مورد توجه قرار بگیرد.
نکات خرید لیتر شمار مکانیکی
اگر چه انواع لیتر شمار مکانیکی طراحی ساده‌ای دارند و در کل همه چیز در آنها مکانیکی است؛ اما تحت شرایط تخصصی و برای کاربردهای گوناگون ساخته شده‌اند. لذا همگی آنها شرایط استفاده یکسانی ندارند. بنابراین مهم است که در هنگام خرید و یا فروش لیتر شمار مکانیکی به برخی از نکات فنی و ویژگی‌های کاربردی توجه کنید:
- تعداد نمایش ارقام لیتر شمار را بررسی کنید. در عین حال این تجهیزات با قابلیت متفاوتی برای محاسبه اعشاری ساخته می‌شوند.
- به حداکثر فشار قابل تحمل لیتر شمار توجه کنید. عموم این تجهیزات با قابلیت تحمل فشار 3.5 بار طراحی می‌شوند. اما برخی برندها محصولات خود را در سطح فشار پایین ۳ بار و حتی بالاتر از 3.5 بار طراحی می‌کنند.
- به حداکثر جریان قابل اندازه‌گیری لیتر شمار توجه کنید. این مقدار در عموم مدل‌ها برای ۱۲۰ لیتر در دقیقه است.
- جنس بدنه از نکات کلیدی در بررسی مشخصات لیتر شمار مکانیکی است.
- به جهت عبور سیال در لیتر شمار توجه کنید.
- محدوده دمای کاری لیتر شمار مکانیکی را بررسی کنید. معمولاً این تجهیزات را با قابلیت کار در محدوده ۱۰- الی ۳۰+ درجه سانتی‌گراد طراحی می‌کنند.
- دقت، بحث کلیدی در راهنمای خرید لیتر شمار مکانیکی است. بهترین این لیتر شمارها از دقت ۱ درصد برخوردار هستند. اما مدل‌های معمولی را با قابلیت خطای ۵± درصد طراحی می‌کنند.
- قابلیت تعداد تکرارپذیری لیتر شمار را ارزیابی کنید.
- درجه حفاظت IP لیتر شمار برای محافظت در مقابل پاشش آب و یا محیط‌های پر از گرد و خاک را بررسی کنید. بهترین این محصولات با درجه IP54 تولید شده‌اند.
در کنار تمام این نکات لازم است تا به برند سازنده لیتر شمار توجه داشته باشید. برندهای تولید کننده این نوع لیتر شمار متنوع هستند که نام و نشان آنها در قیمت لیتر شمار مکانیکی تأثیرگذار است.
بهترین برندهای لیتر شمار مکانیکی
برندهای لیتر شمار مکانیکی متنوع هستند که برخی از آنها در سطح حرفه‌ای برای طراحی انواع تجهیزات ابزار دقیق و سطح بالا فعالیت می‌کنند. در عین حال محصول بسیاری از این برندها در ایران عرضه شده است. در حال حاضر لیتر شمار مکانیکی برند گس پاسا (Gass Pasa) ساخت کشور اسپانیا از بهترین برندهای لیتر شمار مکانیکی است که انواع آن در داخل ایران موجود هستند. هاچاسو (Hachasou) برند دیگری است که لیتر شمارهای کارآمد و بسیار دقیق را تولید کرده است. محصولات هاچاسو به طراحی در ابعاد کوچک، کارایی مطمئن، طول عمر بالا و قیمت مناسب شناخته می‌شوند. ووزل (Wozel) ، پیوزی (Piusi) نیز از دیگر برندهای فعال و شناخته شده در طراحی و ساخت انواع لیتر شمار مکانیکی هستند که محصولات خود را در تنوع کامل برای بسیار از انواع سیالات طراحی کرده‌اند.
قیمت لیتر شمار مکانیکی
لیتر شمارهای مکانیکی با توجه به طراحی ساده و استفاده از المان‌های مکانیکی در ساخت آنها از قیمت مناسب و کاملاً اقتصادی نیز برخوردار هستند. قیمت لیتر شمار مکانیکی به فاکتورهای گوناگون از قبیل دقت در اندازه‌گیری، تعداد ارقام قابل شمارش، توانایی اندازه‌گیری اعشار، حداکثر مقاومت در برابر فشار و در نهایت محافظت IP آنها بستگی دارد.
برای بررسی مشخصات فنی انواع لیتر شمار مکانیکی از برندهای مطرح می‌توانید از بخش فروشگاهی سایت اینرژی استفاده کنید. اینرژی بهترین سایت فروش لیتر شمار مکانیکی است که محصولات متنوع بازار از برندهای مطرح را با بهترین قیمت و ارسال به سراسر کشور عرضه می‌کند.
