تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق در چیست؟
حریق یا آتش‌سوزی میتواند بسیار ویرانگر باشد و خسارت‌های جانی و مالی زیادی را تحمیل نماید. همواره تمامی صنایع، ادارات، مجتمع های مسکونی، منازل و … در معرض این خطر قرار دارند. اگرچه آتش‌سوزی کاملا قابل پیشگیری نیست، اما اقداماتی بسیاری را میتوان برای جلوگیری از حریق و واکنش سریع در صورت وقوع حریق انجام داد. تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق در چیست؟ مبارزه با حریق را می توان در سه گام انجام داد:
اعلان، اعلام و اطفاء حریق به ترتیب این سه مرحله را تشکیل می دهند.
به زبان ساده تر می تون این سه مرحله را به صورت تشخیص علائم اولیه حریق، هشدار وقوع حریق و خاموش کردن حریق بیان نمود. در این مقاله حاضر قصد داریم تا ضمن آشنا نمودن شما همراهان همیشگی اینرژی با تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق، به توضیح مفصل هر یک بپردازیم. با اینرژی همراه باشد.
سیستم اعلان حریق
به منظور درک بهتر تفاوت سیستم اعلام، اعلان و اطفا حریق در ابتدا نیاز است که بدانیم سیستم اعلان حریق چیست؟
اعلان در لغت به معنای آشکار کردن است. در حقیقت منظور از سیستم اعلان حریق مجموعه ای از تجهیزاتی است که برای تشخیص علائم حریق استفاده می شوند. اولین علائم آتش سوزی شامل دود، حرارت و یا گاز پخش شده در محیط است که با استمرار علائم و در صورت وجود عامل آتش زا نظیر حرارت، جرقه و … امکان وقوع آتش سوزی وجود خواهد داشت. بنابراین واضح است که اولین قدم برای پیشگیری از وقوع هرگونه آتش سوزی، تشخیص و آشکار نمودن این علائم است. به این منظور تجهیزات خاصی طراحی و تولید می شوند که با استفاده از سنسورهایشان علائم اولیه حریق را شناسایی می کنند.
تجهیزات اعلان حریق با بهره گیری از این سنسورهای خاص می توانند دود، حرارت و یا گاز موجود در ساختمان را تشخیص دهند و این قدم سرآغازی است برای جلوگیری از وقوع یک حادثه مرگبار. به این تجهیزات در صنعت دتکتورهای اعلام حریق گفته می شود که در انواع مختلف دتکتور شعلهای، دتکتور گازی، دتکتور حرارتی، دتکتور دودی و دتکتور ترکیبی موجود هستند.
دتکتور اعلام حریق معمولا به جریان با ولتاژ 24 ولت جریان مستقیم تغذیه می شود و برخی از دتکتورها نیز با ولتاژ 12 و 48 ولت جریان مستقیم و 220 ولت جریان متناوب کار می کنند. لازم به ذکر است که جریانی که دتکتورها در حالت عادی از خود عبور می دهند در حد چند میلی آمپر است و به هنگام وقوع حریق، جریان عبوری افزایش می یابد.
در جدول شماره 1 انواع مختلف تجهیزات اعلان حریق و برندهای معتبر تولید کننده این تجهیزات آورده شده اند.
شکل 1- انواع مختلف سیستم اعلان حریق
جدول 1- تجهیزات اعلان حریق
ردیف | دسته بندی | نوع | برندهای مطرح |
1 | دتکتور اعلام حریق | دتکتور شعلهای | GST Apollo Zeta TecnoFire Unipos |
دتکتور گازی | GST Apollo Zeta TecnoFire Unipos Teletek Zitex هگزیران سانای | ||
دتکتور حرارتی | FireGuard GST Apollo Zeta TecnoFire Unipos Teletek Zitex هگزیران | ||
دتکتور دودی | FireGuard GST Apollo TecnoFire Unipos Teletek Zitex سایان ایمن گارد | ||
دتکتور ترکیبی | Zitex Hoch |
سیستم اعلام حریق
به منظور روشن شدن تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق، در این مرحله به معرفی سیستم اعلام حریق خواهیم پرداخت. اعلام در لغت به معنای آگاه کردن و هشدار دادن است. در واقع پس از آنکه علائم اولیه آتش سوزی توسط سیستم اعلان حریق تشخیص داده شد، سیستم اعلام حریق وظیفه دارد تا از طریق علائم بصری هشدار را به افراد حاضر در صحنه اعلام کند.
سیستم اعلان حریق در صورت عملکرد صحیح میتواند از بسیاری از خطرات جانی و مالی جلوگیری به عمل آورد. امروزه در بسیاری از نقاط دنیا نصب سیستم اعلام حریق در ساختمانهای تجاری، اداری و مسکونی به یکی از پیش شرطهای صدور مجوز نهایی ساخت و ساز تبدیل شده است و همین امر میزان ضرورت سیستم اعلام حریق را آشکار می سازد. سیستم اعلام حریق در دو مدل دستی و اتوماتیک وجود دارد:
- سیستم اعلام حریق دستی: در سیستم اعلام حریق دستی کاشف خودکار وجود ندارد و عملیات هشدار دادن به صورت دستی (انسانی) انجام می شود. به این ترتیب که اپراتور با حس کردن علائم اولیه حریق و به منظور آگاه نمودن سایر افراد حاضر در محل پنل تعبیه شده بر روی دیوار را با دست فشار داده فرآیند اعلام حریق به این ترتیب آغاز می شود.
- سیستم اعلام حریق اتوماتیک: در سیستم اعلام حریق اتوماتیک یک سری سنسور وجود دارد که پس از دریافت اولین علائم حریق، به صورت خودکار فعال شده و فرآیند اعلام حریق را آغاز می کنند.
سیستم اعلام حریق قابلیت اتصال به دیگر تجهیزات امنیتی ساختمان را داشته، نگهداری و تعمیر آن هزینه های ناچیزی رابه همراه دارد و به صورت تمام وقت محل نصب را رصد می کند. یک سیستم اعلام حریق شامل دستگاه مرکزی یا کنترل پنل، پنل تکرارکننده اعلام حریق و تجهیزات اعلام کننده نظیر آژیر، فلاشر، تلفن کننده، شستی و چراغ سردر است. در جدول شماره 2 انواع مختلف تجهیزات اعلام حریق آورده شده اند.
شکل 2- انواع مختلف سیستم اعلام حریق
جدول 2- تجهیزات اعلام حریق
ردیف | دسته بندی | نوع | برندهای مطرح |
1 | آژیر اعلام حریق | – | GST Apollo Zeta Teletek آریاک |
2 | فلاشر اعلام حریق | – | GST Zeta TecnoFire Unipos Teletek Zitex |
3 | پنل تکرارکننده اعلام حریق | – | FireGuard GST Zeta TecnoFire Unipos Teletek |
4 | تلفن کننده اعلام حریق | – | GST TecnoFire |
5 | شستی اعلام حریق | – | FireGuard GST Apollo Zeta TecnoFire Unipos Teletek |
7 | دستگاه مرکزی یا کنترل پنل اعلام حریق | – | FireGuard GST Zeta TecnoFire Unipos Teletek Zitex Inim C-TEC آریاک سانای |
8 | چراغ سردر اعلام حریق | – | آریاک |
سیستم اطفاء حریق
در گام آخر و به منظور مشخص نمودن تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق، به معرفی سیستم اطفا حریق خواهیم پرداخت. به کلیه اقداماتی که برای کنترل و خاموش کردن حریق صورت میگیرد، اطفا حریق گفته می شود. بنابراین پر واضح است که تفاوت سیستم اعلام حریق و اطفا حریق در اقدام برای خاموش کردن آتش سوزی است. در حقیقت سیستم اعلام حریق فقط هشدار دهنده است، اما سیستم اطفا حریق مجموعه تجهیزاتی را شامل می شود که پس از وقوع حریق و آتش سوزی به منظور انجام عملیات اطفا به صورت خودکار و یا دستی مورد استفاده قرار می گیرند.
در واقع سیستم اطفا حریق آخرین مرحله از مبارزه با آتش سوزی را شامل می شود. سیستم اطفا حریق را می توان به دو دسته اطفا حریق دستی و اطفا حریق اتوماتیک تقسیم بندی نمود:
1- سیستم اطفا حریق دستی: سیستم اطفا حریق دستی به آن دسته تجهیزاتی گفته می شود که توسط یک نیروی انسانی به منظور خاموش کردن آتش سوزی به کار گرفته می شود. این تجهیزات شامل کپسول های آتش نشانی هستند.
2- سیستم اطفا حریق اتوماتیک: در یک سیستم اطفا حریق اتوماتیک، به محض وقوع آتش سوزی و بروز علائم اولیه، سیستم به طور اتوماتیک روشن شده و با استفاده از اسپرینکلرهای دیواری و یا سقفی عملیات اطفا حریق انجام می شود.
امروزه خطرات ناشی از حریق بر کسی پوشیده نیست. به همین خاطر سیستم اطفا حریق ساختمان ها از اهمیت بالایی برخوردار است. جدول شماره-3 انواع مختلف تجهیزات اطفا حریق را ارائه نموده است.
شکل 3- اجزای مختلف یک سیستم اطفاء حریق
جدول 3- تجهیزات اطفاء حریق
ردیف | دسته بندی | نوع | برندهای مطرح |
1 | کپسول آتش نشانی | شارژ کپسول آتش نشانی کپسول چرخ دار کپسول دستی کپسول پودر و گاز کپسول آب و گاز کپسول بایوفوم کپسول CO2 | بایا روناک سپهر پیشرو همیار انرژی دژ مهار آتش ایرانیان رهاورد |
2 | جعبه آتش نشانی | – | پامچال آدرتوان نامی جهان نما گستر |
3 | تجهیزات جانبی آتش نشانی | قرقره و شیلنگ آتش نشانی | پامچال |
اسپرینکلر آتش نشانی | FireGuard Lifeco Rapidrop Fesco | ||
شیرآلات آتش نشانی | Weflo | ||
4 | اتصالات آتش نشانی | اتصالات لوله آتش نشانی سه راهی کوپلینگ فلنج کلمپ زانویی انواع تبدیل آتش نشانی دیوایندینگ شیلنگ نازل آتش نشانی سوپاپ در پوش هیدرانت هیدرانت کف ساز | برندهای مختلف |
اسپرینکلر چیست؟ چه کاربردی در اطفای حریق دارد؟
تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق در چیست؟
همانطور که در دو بخش قبلی بحث شد آنچه باعث تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق می شود، در کاربرد آنهاست. در مرحله اول وظیفه سیستم اعلان حریق این است که علائم حریق و آتش سوزی را با استفاده از سنسورها تشخیص دهد. تا این مرحله فقط تشخیص علائم آتش سوزی صورت گرفته و خطرات آتش سوزی همچنان پا برجاست. حال این سوال پیش می آید که سیستم اعلام و اطفا حریق چیست و چه کاربردی دارند؟
در گام دوم سیستم اعلام حریق به عنوان یک سیستم هشدار دهنده وارد عمل شده است و به محض مشاهده اولین علائم آتش سوزی نظیر دود، حرارت و … اقدام به اعلام هشدار به صورت آژیر، فلاش و … می کند تا افراد حاضر در صحنه از وقوع حریق و یا احتمال وقوع آن مطلع شوند. اما در گام آخر سیستم اطفاء حریق سیستمی است که پس از وقوع آتش سوزی کاربرد دارد. از آن به صورت دستی و یا به صورت خودکار به منظور کنترل و خاموش کردن حریق استفاده می شود.
به طور خلاصه میتوان گفت که سیستم های اعلان، اعلام و اطفا حریق هر کدام یک مرحله از یک فرآیند سه مرحلهای مبارزه با حریق هستند که نبود هر کدام به غایت نهایی که کنترل و مدیریت آتش سوزی است، ضربه خواهد زد.
شکل 4- فرآیند سه مرحلهای مبارزه با حریق
سخن پایانی در مورد تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق
همانطور که اشاره شد می توان طی سه مرحله با آتش سوزی مبارزه نمود. اعلان (تشخیص علائم اولیه حریق)، اعلام (هشدار وقوع حریق) و اطفا حریق (خاموش کردن حریق) به ترتیب این سه مرحله را تشکیل می دهند. همانطور که بیان شد این سه مرحله با هم متفاوت هستند و از این رو درک تفاوت اعلام، اعلان و اطفا حریق (Fire detection and fire alarm systems) از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد شد. چرا که هر کدام از این سیستم ها وظیفه خاصی داشته و استفاده یکی به جای دیگر منجر به بروز خسارت های جبران ناپذیری خواهد شد.
نکته مهم در این است که توالی این سه مرحله از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با رعایت توالی این سه مرحله در ساخت و ساز، می توان ضمن اطمینان از به حداقل رساندن خطر وقوع آتش سوزی، هزینه های عملیاتی این مبارزه را نیز کاهش داد. تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق را جدی بگیرید و حتما قبل از شروع به احداث یک مجتمع مسکونی، تجاری، اداری و یا صنعتی به فکر نصب سیستم تشخیص آتش و اطفا حریق در آن مجموعه باشید.
اشتراک گذاری :
سلام آیا سیستم اطفا حریق دستی شامل کپسول های آتش نشانی نیز هستند؟با تشکر فراوان از اینرژی
سلام واقعا خیلی ممنون که اطلاعات ب این کاملی رو در اختیارمون قرار میدهید.بنده یک سوال دارم سیستم اعلام و اطفا حریق چیست و چه کاربردی دارند؟ممنون میشم راهنمایی بفرمایین
مقاله جالبی بود من با این سیستمهای ایمنی و حفاظت اشنایی نداشتم با خوندن این مقاله اطلاعاتم بالا رفت.
محسن عزیز ممنون از همراهیتون. خوشحالیم که مقالات ما مورد توجه شما قرار گرفته است.